nur in griechisch

 

Τι δεν είναι Τέχνη

(Δηλ. Καλλι-Τέχνη)

* Τέχνη, Καλλι-Τέχνη, δέν είναι ούτε διασκέδαστικό παιγνίδι, ούε χόμπυ τού σαββατοκύριακου, αλλά σωβαρή διανοητικη ενασχόληση πού προυποθέτει παιδεια, καλλιέργεια ταλέντο και ανεπτυγμενα  αισθητή ρια.

* Δέν είναι ούτε τά πειράματα, ούτε οι έρευνες στό εργαστήρι, αυτά δέν είναι τίποτε άλλο, από τήν προσπά θεια τού Καλλιτέχνη να διευρύνει τίς τεχνικές του γνώσεις, ώστε να ξεπεράσει εμπόδια τεχνικής φύσεως καί νά μπορέσει νά εκφραστεί σωστά, όπως π.χ. οι πρόβες στό Θέατρο και τή Μουσική, ή οι ασκήσεις και τό ψάξιμο στή Χορογραφία.

* Δέν ειναι ούτε εφεύρεση, ούτε η ικανότητα κατασκεύης κάποιου "αξιοπερίεργου" αντικειμένου, αλλά ανύ ψωση, αισθητικός εξευγενισμός και εξιδανίκεύση τής καθημερινής πραγματικότητας, δημιουργόντας έτσι μια, αισθητικά νέα και από αποψη περιεχομένου ανώτερη, απ ό, τι ήταν τπρίν.

* Δέν ειναι η εντυπωσιακή ασκηση κάποιου λειτουργήματος, διότι τότε, ο κάθε ικανός βιοτέχνης θά ήταν το ίδιο Καλλιτέχνης.

* Δέν ειναι η προσπάθεια απαλλαγής αποθημένων βιωμάτων, ούτε ψυχοθεραπεία.

* Δέν είναι το προιόν κάποιας τεχνολογικής φόρμουλας, ούτε μιιάς ψυχρής λογικής, αλλά το εντελώς αντί θετο. Διότι αυτή γεννιέται απ' τό συναίσθημα και απευθύνεται σ' αυτό.

* Δέν είναι φαρμακο καταπολέμησης τής πλήξης, διότι ένας Καλλιτέχνης δέν σταματά ποτέ να  εργαζεται διανοητικά, έτσι δέν πλήττει ποτέ.

* Δέν είναι επιβραβεύση γιά κάποιο ανδραγάθημα, αλλά μιά διαδικασία εμπλουτισμού τού δυναμικού γνώ σεων και αναβαθμιση τού συναισθηματικού μας κόσμου.

* Δέν είναι κοινωνικός επιδιορθωτής, αλλά μόνο ο καθρεφτης μεσα στό οποίο κοιτάζεται η κοινωνία.

*Η Τέχνη μπορεί ευκολα να στρατευθεί πολιτικά, ομως μέ μονη τήν πολιτική στρατευση Τέχνη δέν γίνεται.

* Ακόμα δέν είναι ούτε διακοσμητικό στοιχείο, ούτε κοινωνικό επιδόρπιο, κ.α.

          Τώνης Μαυρίδης, Μόναχο 2017

 

Περί μεγάλων και κορυφαίων

Τά τελευταία χρόνια παρατηρεί κανείς, στούς κύκλους τών λεγομένων ειδικών, μιά τάση έντονης και συχνής χρήσης τού υπερθετικού βαθμού. Διαβάζει λοιπόν και ακούει συνεχώς βαρύγδουπες υπερεκτιμή σεις, όπως Σπουδαιος, Διάσημος, Μεγάλος, Μοναδικός, Κορυφαίος κ.α. Φυσικά υπερεκτιμήσεις αυτού τού είδους αποσκοπούν στό να εντυπωσιάσουν τόν θεατή η αναγνώστη και νά „πουλήσουν“ παραπάνω απ ό, τι αν έμεναν προσγειωμένοι στήν αντικειμενικότητα. Ο ίδιος ο Καλλιτέχνης όμως, δεν βλέπει τόν εαυτό του έτσι, όπως τόν βλέπουν αυτοί οι καλοθελητές δορυφόροι του, διότι σύγουρα διαθέτει περισσότερη σωβαρότητα και μέτρο. Ετσι η μόνη του αντιδρασή απέναντι σε παρόμοιες υπερβολές, είναι η αποστα σιοποίηση, κάτι τό πολύ δύσκολο στή στενή κοινωνία τής Αθήνας, όπου όλοι γνωριζουν όλους και πίνουν μαζί τους καφέ καθε μεσιμέρι στα ίδια στέκια. Αποτελεσμα, αρκετοί Καλλιτέχνες κάθε είδους να έχουν, παρά τη θελησή τους, στεφθεί  „Μεγάλοι“ ή „Κορυφαίοι“. Τετελεσμένα γεγονότα πού περναν ανεξέλεγτα και χωρίς τήν παραμικρή κρίση, στήν επόμενη γενεά. Αργότερα ακολουθούν στό ακουσμα τους μερικά ειρωνικά χαμόγελα, η αμφισβήτηση και όχι σπάνια η αγνοησή τους, ιδίως όταν αυτός πού τόσο απλόχερα ανακήρυξαν „μεγάλο“, δέν ζεί πιά και η παροδος τού χρόνου έχει ήδη κάνει τίς αναπόφευκτες διορθώσεις. Οι γνήσιοι όμως Καλλιτέχνες, γνωρίζουν πολύ καλά κάτι πού ισχύει από καταβολής τού κόσμου. Oτι δηλαδή, οι „καλοί“ είναι εκατομύρια, οι „πολύ καλοί“ αμέτρητοι καί οι „κορυφαίοι“ σπάνιοι! Γνωρίζουν ακόμα, ο,τι στήν κορυφή τής πυραμίδας τής φήμης, ο χώρος είναι πολύ στενός γιά νά χωρέσει τόσους πολλούς „μεγάλους“.

          Τώνης Μαυρίδης, Μόναχο 2017

 

Αποψη

(Νεοελληνική Ζωγραφική)

Πολλοί ειδικοί και ακόμα πιό πολλοί ανίδεοι, χρησιμοποιούν από χρόνια και μέ μεγάλη άνεση, προφανώς γιά λόγους σκοπιμότητας, τόν χαραχτηρηρισμό Νεοελληνική Ζωγραφική. Κι' ό ώριμος εικαστικός Καλλιτεχνης, ο οποίος έτυχε να έχει δεί κάτι παραπάνω απ'όλους αυτούς καί είναι σέ θέση νά συγκρίνει, αναρωτιέται. Μά, γιά ποιά Νεοελληνική Ζωγραφική μιλάμε κύριοι; Πότε έγινε στόν Τόπο μας πραγματικά Νεοελληνική Ζωγραφική; Ας μήν δημιουργούμε λοιπόν τετελεσμένα πού δέ έχουν κάποια βάση κι ας δούμε τό θέμα πιό αντικειμενικά. Τέχνη από Ελληνες εικαστικούς γινόταν παντοτε στή Χώρα μας, όμως πάντα μέ το βλεμμα καί τόν νού στραμένα πρός τά δυτικά καί πάντα μέ ξένες συνταγές κι εμπειρίες. Εκτός φυσικά, από μερικές εξαιρέσεις πού μετριούνται στά δάχτυλα τού ενός χεριού. Από τήν μέρα τής επανιδρυσης τού Ελληνικού κράτους, αμέτρητοι Ελληνες εικαστικοί καί μή, επιστρέφουν κάποια μέρα, μετά από μιά μακρόχρονη παραμονή σε κάποιο δυτικοευρωπαικο κέντρο, στήν χώρα μας, φέρνοντας μαζί τους και τίς εκάστοτε προσταγές τής αγοράς αξιοπεριέργων. Μεταφέρουν δηλαδή στή Χώρα μας τίς νέες τάσεις, μόδες επιροές καί τεχνοτροπίες πού είναι άμεσα ευδιάκριτες στό Εργο τους. Η διαδικασία αυτή δέν σταμάτησε ποτέ καί συνεχίζεται ακόμα. Αυτό μπορει κανείς να τό διαπιστώσει πολύ εύκολα, κάνοντας μιά βόλτα στίς Πινακοθήκες και στίς ιδιωτικές συλλογές τής  χώρας μας. Γνήσια τοπικό χαραχτηριστικό δέν θά δεί πουθενά. Αντίθτα, θά δεί όλα τά δείγματα όλων σχεδόν τών τάσεων καί στύλ, πού επεκράτησαν κατά καιρούς στή δυτική Ευρώπη. Ετσι λοιπόν εξακολουθούμε να ζωγραφίζουμε, πότε αλά Παρίσι, πότε αλά Τοσκάνη, πότε αλά Μόναχο ή Βιεννη, πότε αλά Νεα Υόρκη καί πάει λέγοντας. Μερικοί το λενε αυτό διεθνικίτητα, όμως κάθε προσπάθεια διεθνικοτητας στήν Ζωγραφική καταλήγει μοιραία στό κενό καί τη φτήνια. Αυτό όμως πού δέν πρέπει νά ξεχνάμε είναι, ό, τι  όλες αυτές οί τάσεις και στύλ γεννήθηκαν φυσιολογικά σ'έναν άλλον τόπο μέ τόν δικό του ουρανό μέ τόν δικό του φώς και σκιές, μέ τόν δικό του αέρα, σε μιά άλλη γή μέ μιά άλλη νοοτροπία ξένη σ'εμάς και φέρουν τή σφραγίδα του. Τό αποτελασμα λοιπόν μιας τάτοιας επιροής δέν μπορεί να λέγεται Νεοελληνική Ζωγραφική, επειδή εγινε από Ελληνες.  Μ'αλλα λόγια, δέν αρκεί να είναι κανείς Ελληνας γιά είναι αυτόματα κι 'η Ζωγραφική του Ελληνική. Μικρό παράδειγμα οί προσπάθειες μερικών γερμανων στίς αρχές τού 20. αιώνα, να κάνουν ιμπρεσιονισμό, πού έμειναν άκαρπες κι εγκαταλειφτηκαν γρήγορα. Είναι λοιπόν καιρός, ν'ανοίξουμε τό παραθυρό μας και να κοιτάξουμε έξω, αφήνοντας τόν εαυτό μας νά εμπνευστεί απ'αυτό πού βλέπει γύρω του, δηλ. τό άπλετο δυνατό Ελληνικό φώς, τά λαμπερά χρώματα τής Ελληνικής φύσης, τό εκτυφλωτικό λευκό χρώμα, τίς ονειρώδεις ανατολές τού ήλιου κι' όλ'αυτά πού μας είναι γνώριμα και δικά μας. Ας αρχίσουμε επί τέλους να ζωγραφίζουμε τό δικό μας όνειρο, τα δικά μας βιώματα. Ας κοιτάξουμε νά είμαστε οι πρώτοι μ'αυτό πού κάνουμε κι όχι ν'ακολουθούμε κάποιους ξένους πετυχημένους. Η επιτυχία δέν αντιγράφεται. Ας φροντίσουμε ακόμα, αυτό πού κάνουμε νά έχει νόημα καί περιεχόμενο, ζητόντας διαρκώς αυτό τό "απιαστο κάτι", αυτήν τη "μαγεία" τού Εργου πού αιχμαλωτίζει τόν θεατή του, δηλ. τήν ποιότητα. Τότε τό Εργο θα είναι αληθινό κι αυθεντικό. Και άν ο τόπος πού τό γέννησε κι έβαλε τή σφραγιδα μα τά δικά του χαραχτηριστικά, επάνω του, συμβεί νά λεγεται Ελλάδα, τότε τό Εργο θ' αποκτήσει από μόνο του τήν Ελληνική ταυτότητα και δέν θά έχει αναγκη τίς ψάθινες καρέκλες, τά τσίγκινα τραπεζακια καί τίς Ελληνικές σημαιούλες. Τότε και μόνο τότε θά μπορού με να μιλάμε γιά Νεοελληνική Ζωγραφική.

       Τώνης Μαυρίδης Φεβρ. 2019